Dr hab. Jolanta Wilsz o edukacji

JAKIE WARUNKI POWINIEN SPEŁNIAĆ PROCES EDUKACYJNY Z PUNKTU WIDZENIA CYBERNETYCZNEJ TEORII SYSTEMÓW AUTONOMICZNYCH MARIANA MAZURA?

W dobie globalizacji e d u k a c j a powinna:
• uwzględniać indywidualne potrzeby uczących się oraz wymogi gospodarki rynkowej;
• wspomagać rozwój uczniów zgodny z ich wrodzonymi predyspozycjami;
• przygotowywać człowieka do ciągłego samorozwoju koniecznego do sprawnego samodzielnego funkcjonowania w zmieniającej się rzeczywistości, przede wszystkim w obszarze życia zawodowego, które będzie zmuszało do tego, by sam podejmował decyzje: postulacyjne, optymalizacyjne i realizacyjne.

Struktury hierarchiczne w oświacie stwarzają warunki sprzyjające dominacji adaptacyjnej doktryny edukacyjnej, usiłującej przystosowywać młodzież do zastanej rzeczywistości, zamiast przygotowywać ją do kreowania przyszłej rzeczywistości. Struktury te w obszarze oświaty są szczególnie szkodliwe, gdyż narzucają odgórnie przyjęte rozwiązania, które nie uwzględniają indywidualnych oczekiwań, potrzeb i możliwości podmiotów edukacji, czyli uczniów.

W 1999 roku postulowałam, by system edukacji między innymi:
• integrował nauczanie, wychowanie i rozwój człowieka;
• stwarzał warunki zapewniające każdemu uczącemu się aktywne uczestnictwo w procesie nauczania;
• uwzględniał indywidualne: możliwości, potrzeby, zainteresowania oraz aspiracje, umożliwiał samookreślenie i samorealizację uczących się, przygotował ich do uczenia się samodzielnego, permanentnego i zindywidualizowanego oraz do kierowania swoim rozwojem;
• inspirował do myślenia: krytycznego, twórczego, alternatywnego, perspektywicznego, globalnego, systemowego;
• zagwarantował zdobycie wiedzy i umiejętności kierowania swoim życiem, tzn. samym sobą i otoczeniem;
• uczył podejmowania optymalnych decyzji i stwarzał możliwość rozwiązywania rzeczywistych problemów;
• uczył poznawania i rozumienia: siebie samego, innych ludzi, otoczenia oraz mechanizmów ich wzajemnej koegzystencji;
• rozwijał umiejętność twórczej współpracy interpersonalnej i umiejętności rozwiązywania konfliktów.

Przedstawione wyżej postulaty wskazują, że system edukacji powinien być nierozerwalnie związany z rozwojem człowieka, z jego ciągłym doskonaleniem, a w konsekwencji z perspektywą stale wzrastającej efektywności funkcjonowania i skuteczności podejmowanych działań.

Koncepcja stałych indywidualnych cech osobowości, opracowana na bazie CYBERNETYCZNEJ TEORII SYSTEMÓW AUTONOMICZNYCH MARIANA MAZURA pozwala lepiej poznać i zrozumieć osobowość człowieka oraz mechanizmy jej funkcjonowania, co pozwala określić warunki zapewniające jego optymalny rozwój.

Na podstawie implikacji edukacyjnych koncepcji stałych indywidualnych cech osobowości można sformułować postulaty, które mogą być wykorzystane przy reformowaniu systemu edukacji, przy określaniu jej celów i funkcji, metod nauczania oraz systemu organizacji.

Z  k o n c e p c j i   s t a ł y c h   i n d y w i d u a l n y c h   c e c h        o s o b o w o ś c i    c z ł o w i e k a wynika, że system edukacji powinien:
• umożliwić uczniowi poznanie własnej osobowości – wartości swych stałych indywidualnych cech osobowości (sico) oraz zrozumienie swoich potrzeb, dążeń, zachowań i ich przyczyn;
• pomóc uczniowi w samookreśleniu zawodowym i życiowym – odpowiednim dla niego ze względu na posiadane wartości sico;
• umożliwić uczniowi samorealizację poprzez realizację swoich potencjalnych możliwości, które wynikają z wartości jego sico;
• wspomóc ucznia w rozwijaniu kompetencji, umiejętności i postaw orientujących go życiowo – odpowiednio do posiadanych sico;
• zaspokajać potrzeby ucznia wynikające z wartości jego sico, dostarczając mu bodźców odpowiednich ze względu na te cechy;
• stwarzać warunki wspomagające rozwój ucznia zgodny z wartościami jego sico, wyzwalający jego twórcze możliwości wynikające z tych cech;
• zrezygnować z przymuszania ucznia do działań niezgodnych z wartościami jego sico, a umożliwiać mu działania zgodne z nimi;
• wyposażyć ucznia w umiejętności unikania i rozwiązywania konfliktów interpersonalnych oraz w umiejętność samodzielnego dobierania ludzi ze względu na wzajemną odpowiedniość wartości ich sico w różnego typu sytuacjach.

Wprowadzenie przemian edukacyjnych, których potrzeba wynika z koncepcji stałych indywidualnych cech osobowości człowieka jest w stanie przyczynić się do tego, by system edukacji stał się nie tylko bardziej humanistyczny, ale również znacznie efektywniejszy, by dał człowiekowi gwarancję efektywnego funkcjonowania w przyszłości w stale ewoluującej rzeczywistości i uczyni egzystencję ludzką bardziej humanistyczną.
https://www.facebook.com/drhabjolantawilsz/posts/616569081805347